www.odkrywaniehistorii.fora.pl

Piotr-246 · Gość

Temat: Libusza, córka Kraka

"Among‎ ‎the‎ ‎retinue‎ ‎of‎ ‎the‎ ‎Duke‎ ‎there‎ ‎was‎ ‎a squire,‎ ‎by‎ ‎name‎ ‎Krokus‎ ‎full‎ ‎of‎ ‎spirit‎ ‎and mettle,‎ ‎strong‎ ‎and‎ ‎well‎ ‎knit,‎ ‎and‎ ‎of‎ ‎gentle accomplishments,‎ ‎to‎ ‎whose‎ ‎care‎ ‎the‎ ‎duke’s favourite‎ ‎horses‎ ‎were‎ ‎confided.‎"
(Musäus, Johann Karl August, "Libussa, duches of Bohemia and The man without a name", ca 1860)

Google Translate:

"Pośród orszaku księcia był giermek o imieniu Krokus, pełen ducha i zapału, mocne i zwarte, o łagodnych osiągnięciach, których opiece powierzono ulubione konie księcia."

Piotr-246 · Gość

LIBUSSA
ALBO
ZAŁOŻENIE MIASTA PRAGI.
POWIEŚĆ
WILANDA.

WILNO
w Drukarni Manesa i Zymela, przy ulicy
Niemieckiéy, pod N. 296.
1828.

Cytaty:

"Pomiędzy nadwornymi Xiążęcia, znaydował się ieden młody rycerz imieniem Krakus, przystoyny, napełniony męztwem i ogniem młodości. Poruczone były iemu koni wierzchowe xiążęcia, których powinien był doglądać na paszy."

"Często Krakus odpoczywał pod dębem przez Sylfię zamieszkanym, ta zaś z radością patrzała na niego; a gdy zasypiał pod dębem, nasyłała na niego sen taki, w którym mógł się dowiedzieć, co się z nim dnia iutrzéyszego stanie; gdy mu koń uszedł i znaleśdź go nie mógł, we snie okazywało się mu to miéysce, gdzie się iego strata znayduie."

"Coraz bliżéy podchodzili drzewa wyrąbywać, a Sylfia ze strachem postrzegła, że drzewo iéy musi bydź także ścięte, nakoniec odważyła się odkryć Krakusowi swóy smutek."

"Pewnego dnia przy świetle xiężyca Krakus naypóźniéy zapędzał konie z pastwiska i spieszył się zasnąć pod dębem."

"Znikła z temi słowami. — Krakus stał czas nieiakiś w słodkiém zachwyceniu z widoku boskiéy Sylfii."

"Krakus niedaleko był od dębu, gdy usłyszał skrzyp piły."

"Krakus milczał. Widok nadobnéy Sylfii, uczynił mocniéysze na sercu iego wrażenie, niż słowa iéy, z których niewiele mógł poiąć."

"Postrzegła ona zamyślenie się Krakusa, i aby z niego wybawić, wzięła z nad brzegu strumyka suchą trzcinkę, rozłamała na trzy części i rzekła: „Wybierz sobie z nich iednę. W piérwszym kawałku zamyka się cześć i sława, w drugim bogactwo i rozumne oném rządzenie, w trzecim szczęście miłości.“ Młodzieniec patrząc w ziemię odpowiedział: „Córko niebios! ieżeli chcesz wypełnić żądania mego serca, to wiedz, że ono niezamyka się w żadnéy części téy trzciny: serce moie myśli o większéy nagrodzie. I cóż iest sława, iak nie pokarm dumy? co bogactwo, iak nie rodzay i początek skąpstwa? co miłość, iak nie źródło namiętności, pożeraiące drogą serca swobodę? Spełniy moie chęci, które na tém zależą, abym pod cieniem twego dębu odetchnął po trudach woiennych, i abym ze słodkich ust twoich, słuchał nauk mądrości; słowem, abym mógł przewidywać taiemnice przyszłości!“

"Przyiemne minuty dla kochanków, wzbudzaiące miłosne uczucia; zdziałały pożądany skutek: po przeciągu kilku miesięcy od pierwszéy znaiomości, wzdychający Krakus pozyskał szczęście miłości, które zjednała mu trzecia część trzcinki, i nieżalił się na to, że utracił swobodę serca swojego."

"Krakus także miał wiadomość o tych taiemnicach."

"Kiedy wilk rozpędził stado a pastuszki szukali swych krów i owiec; wtedy przychodzili szukać rady u mądrego Krakusa, który im wskazywał, gdzie swoię zgubę znaleśdź potrafią."

"Kiedy zły sąsiad, chwaląc się cudzym maiątkiem, przenaszał się do mieszkania swego sąsiada, odzierał go, a niekiedy i zabiiał, i nikt niemógł wiedzieć o winowaycy; uciekali się wtedy do Krakusa, który im wszystko iak naydokładniéy wyiawiał. Stąd sława o nim rozeszła się po całych Czechach."

"Chorzy i kalecy, uzdrowionymi za iego pomocą byli. Schodzenie się ludzi, coraz się powiększało: a chociaż Krakus bezpłatnie leczył chorych i dawał rady, mądrość iego szczodrze się nagradzała."

"W czasie pogodnego wieczora, kiedy Krakus wracał się z pola; uyrzał swoię żonę nad brzegiem strumyka w tém samém miéyscu, w którém pierwszy raz mu się okazała."

"Zdziwił się mocno Krakus, nigdy bowiem nie widział smutną żonę, zawsze wesołą."

"Porzuć te niepotrzebne i smutne myśli (odpowiedział Krakus). Jakież nieszczęście może zagrażać twemu drzewu?"

"Krakus, dowiedziawszy się o tém nieszczęściu, rozdziera suknią na sobie, wychodzi z córkami i zbiera gorzko płacząc ostatki drzewa i chowa ie iak swiętość. Od tego czasu Sylfii iuż nie było."

"Przez kilka dni córki wyrosły. Powaby ich, rozkwitnęły się iak róża; i sława o ich piękności, rozszerzyła się po całéy okolicy. Młodzieńcy chcąc uyrzeć te bóstwa, zjeżdżali się do Krakusa pod pozorem słuchania rad iego."

"Gdy niebo nigdy ich chęcióm nie odpowiadało, udali się z bogatémi podarunkami do mieszkania Krakusa i przekładali swe proźby, Terbie, iego córce."

"Przywołuie swoiego syna i tak mu powiada: „Idź, synu móy do mądrego Krakusa albo do iego córek, i zapytay: czy będzie się bogóm podobać moie przedsięwzięcie: ieżeli pochwalą ci ie bogowie, wtedy uzbróy się mieczem i odemściy się za wydarcie twego maiątku; ieśli zaś nie, to zostań ze mną póty, póki nie zamkniesz moich oczów, a potém czyń co się ci podoba.“

"Oszukany młodzieniec rozpaczał, zwłaszcza gdy się dowiedział, że Krakus wyiechał do Polski, aby pogodzić gniewliwych panów."

"Ale wkrótce przyłożyła pieczęć milczenia na tajemnice swego serca, równie iak i młodzieniec uzbroił się stałością, aby się niewyiawić z uczuciami serca; albowiem różnica, jaką szczęście, położyło między nim i córką Krakusa, zdawała się nadzwyczay wielką."

"Uradował się oyciec, kiedy usłyszał, że odpowiedź córki mądrego Krakusa, tak dobrze zgadzała się z iego życzeniem."

Piotr-246 · Gość

"Naród, któremu dawno naprzykrzyły się uciski swoich tyranów; iednogłośnie zgodził się na to. Złożono radę, i wszyscy obrali królem mądrego Krakusa."

"Pewnego razu buntownicy wzruszyli spokoyność swoiéy oyczyzny, Krakus przyiechał z woyskiém swoiém do polski i ukrócił zapalczywość Sarmatów. Większa część narodu przez wdzięczność za przywróconą im spokoyność, wybrała iego swoim xiążęciem. Zbudował tam miasto Kraków, według podobieństwa nazwiska tego miasta do swego Krakus i z wielką sławą panował w niém do swoiéy śmierci."

"Naród żądał iedną z córek Krakusa wynieść na tron, lecz nie mogli na wybor się zgodzić."

"Władomir, Pan Czeski, naypierwszy po xiążęciu; dawno wzdychał do nadobnéy Libussy i chciał się z nią ożenić jeszcze za życia Krakusa."

"Był wiernym iego Kassalem: Krakus tak go kochał, iak syna, i dla tego starał się połączyć swą córkę z Władomirem."

"Lecz niezwyciężony był sposób myślenia Libussy, a Władomir, nie-chciał się przeciwić iéy skłonnościom. — Myślał wiernością swoią zmiękczyć surowość Libussy, i znachodził się w swicie Xięcia Krakusa do iego smierci, uczyniwszy znaczny postępek."

"Sprzykrzywszy sobie niepożyteczne nadzieie, ustąpili z dworu królowéy i z taiemném nieukontentowaniem wrócili się do swoich maiątków, które im Krakus ofiarował."

"Naymożniéysza córka mądrego Krakusa!"

"Powiedź nam mądra córko sławnego Krakusa, do kogo należy zasiew? czy do rolnika, który ziarno do ziemi rzucił, aby stąd plonu mógł się spodziewać; czy do wiatru, który ony wybiia?"

"Kto mi z was przedstawi choć iedną cząstkę złego w moiém zarządzaniu państwem; ten niechay wystąpi i śmiało mi w oczy powie! Lecz ieżeli ia przykładem mego oyca, Krakusa, zachowywałam prawa, bezpieczne czyniłam nasze własności, niszczyłam władzę silniéyszego nad słabszym, broniłam przyciśnionego; to niezrzekaycie się waszéy przysięgi na wierność i posłuszeństwo."

------------------------------------------------

Po tym cytacie nie ma już słów o Kraku.

Piotr-246 · Gość

Z poniższego pliku o Kraku i jego córkach:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Kronika Węgierska, Kronika Czeska"
dostępnego na stronie: books . google . com
(Niektóre literówki pochodzą z czytnika pliku PDF)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Niegdyś miał nad niemi zwierzchność pewien mąż znakomity i Rycerski Krak czyli Croc zwany,
któren spłodził trzy córki.

Pierwsza imieniem Razy wiele rzeczy przepowiadała duchem wieszczbiarskim :
mogiłę iéy widzieć ieszcze nad brzegiem rzeki Nissa
idącéy przez górę Ossetę ku Betynowi.

Wtóra imieniem Tetta zbudowała Zamek od swego imienia Tettyn nazwany,
w mieyscu z natury naywarownieyszém,
na urwisku Skały nad rzeką Nissą:
ta nakazała Bohemom zabobonną cześ Orkadów, Daryadów, Amadryadów.

Trzecia lubo naymłodsza ale nay mędrsza nazywała się Lubussa,
zbudowała miasto, naymocnieysze w owym pod lasem rozciągaiącym
się do Pagu i Tebettyny,
które od imienia swego Lubu-syn nazwała.

Rostropna, obyczayna, urodziwa,
męskie sprawy mądrze załatwiała i wiele
wieszczym duchem wróżyła.

Mimo tego gardzono nią że była niewiastą nie mężczyzną co widząc oddała
woli Narodu wybor Pana dla siebie,
którego ona za męża przyiąć oświadczyła,
bo iako wróżka przewidywała na kogo los padnie
(bolało ią albowiem niezmiernie
że Poddani niechcieli iéy podlegać iako niewiaście,
że iéy się niepowodziło,
i nadużywali wolności )
i palcem go prawie wytknęła , wskazawszy
mieyscegdzie ziemię uprawiał
w mieście Stadyn (Hradyn)
i nazywał się Przemysł.

Znaleźli go więc orzącego i za Pana uznali;
a przybrawszy w Szatę Lubussy,
przyprowadzili na Męża.

Założyła miasto nazwane Praga z powodu progu.
Wróżyła bowiem iako Wieszczka Szukaycie
w tym lesie mieysca gdzie Człowiek próg
do domu obciesuie bo i moźni Panowie
schylaią się przed poziomym progiem!

w takowém mieyscu założyła Miasto Prog a przez
skazenie słowa Praha nazwane .