www.odkrywaniehistorii.fora.pl

Piotr-246 · Gość

Temat: Starożytny Sandomierz

Sendymir [Sąndzmir],
założył miasto Sandomierz,
początek panowania w 2959 roku świata,
panował 17 lat.

Źródło: Poczet królów Sarmacji według Kagnimira, "Starożytne Królestwo Lehii, kolejne dowody", Janusz Bieszk, strona 125

Piotr-246 · Gość

Nazwa Nowy Sącz również pochodzi od imienia Sandomir:

"‎Nazwa‎ ‎Sącz‎ ‎jest‎ ‎przekształceniem pierwotnej‎ ‎formy‎ ‎Sądecz‎ ‎(Sandecz),‎ ‎od‎ ‎imienia Sandek‎ ‎(Sandko),‎ ‎skróconej‎ ‎formy‎ ‎imienia Sandomir‎ ‎(Sądomir).‎
("Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 10", 1889 r.")

Piotr-246 · Gość

"‎Tu‎ ‎na‎ ‎tych‎ ‎wzgórzach‎ ‎po nad‎ ‎Wisłą,‎ ‎mogły‎ ‎się‎ ‎zawierać‎ ‎przymierza,‎ ‎mogły‎ ‎być‎ ‎rozbierane‎ ‎i‎ ‎godzone‎ ‎sposobem‎ ‎pokojowym‎ ‎różne‎ ‎spory‎ ‎społeczne,‎ ‎i‎ ‎z‎ ‎powodu‎ ‎takowych‎ ‎pokojowych‎ ‎czyli‎ ‎miro‎‎wy‎ch sądów‎ ‎poszło‎ ‎nazwisko‎ ‎Sądomirza‎ ‎czyli‎ ‎Sandomierza. Najdawniejsze‎ ‎dokumenta‎ ‎i‎ ‎nadania‎ ‎różnych‎ ‎książąt‎ ‎po łacinie‎ ‎pisane,‎ ‎mianują‎ ‎to‎ ‎miasto‎ ‎Sudomir,‎ ‎chociaż‎ ‎zawsze wymawiano‎ ‎Sądomir.‎ ‎Co‎ ‎da‎ ‎się‎ ‎wytłumaczyć‎ ‎w‎ ‎sposób następujący..."
(Buliński, Melchior, "Monografija miasta Sandomierza", 1879 r.)

"‎Nestor‎ ‎w‎ ‎swem‎ ‎latopisie‎ ‎wspomina‎ ‎o‎ ‎nim‎ ‎‎(Sądomir).‎ ‎Że‎ ‎najdawniejsze‎ ‎dokumenta‎ ‎łacińskie‎ ‎zawsze‎ ‎piszą‎ ‎Sudomir,‎ ‎przywodzimy‎ ‎na‎ ‎to kilka‎ ‎przykładów.‎"
(Buliński, Melchior, "Monografija miasta Sandomierza", 1879 r.)

Piotr-246 · Gość

"Z‎ ‎drugiej‎ ‎połowy‎ ‎XV‎ ‎wieku‎ ‎było‎ ‎już kilka‎ ‎—‎ ‎opartych‎ ‎na‎ ‎jakich‎ ‎takich‎ ‎podstawach‎ ‎i częściowo‎ ‎na‎ ‎współrzędnych‎ ‎geograficznych,‎ ‎zawierały‎ ‎one‎ ‎jednak‎ ‎tylko‎ ‎bardzo‎ ‎ogólny‎ ‎obraz‎ ‎karto graficzny. To‎ ‎też‎ ‎tylko‎ ‎na‎ ‎2-ch‎ ‎z‎ ‎nich‎ ‎znajdujemy dość‎ ‎dziwne‎ ‎zcudzoziemska‎ ‎brzmiące‎ ‎nazwy‎ ‎Sandomierza:‎ ‎na‎ ‎mapie‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1479‎ ‎—‎ ‎zandiner‎ ‎i‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1491‎ ‎— Sadameria.‎

‎Nie‎ ‎można‎ ‎było‎ ‎natomiast‎ ‎na‎ ‎mapach do‎ ‎końca‎ ‎XV‎ ‎wieku‎ ‎odnaleść‎ ‎tych‎ ‎właściwych‎ ‎nazw Sandomierza,‎ ‎jakie‎ ‎są‎ ‎wymieniane‎ ‎w‎ ‎różnych‎ ‎źródłach‎ ‎historycznych‎ ‎z‎ ‎tych‎ ‎i‎ ‎wcześniejszych‎ ‎czasów. Z‎ ‎wieku‎ ‎XVI‎ ‎i‎ ‎z‎ ‎następnych‎ ‎były‎ ‎już‎ ‎stosunkowo‎ ‎bardzo‎ ‎liczne‎ (do‎ ‎40‎ ‎i‎ ‎więcej‎ ‎na‎ ‎stulecie)‎ ‎mapy.‎ ‎

Od‎ ‎początku‎ ‎XVI‎ ‎wieku‎ ‎zachodzi‎ ‎znaczniejszy postęp‎ ‎w‎ ‎polskich‎ ‎pracach‎ ‎kartograficznych,‎ ‎mimo to‎ ‎stan‎ ‎kartografji‎ ‎polskiej‎ ‎jak‎ ‎i‎ ‎obcej‎ ‎jeszcze wiele‎ ‎pozostawia‎ ‎do‎ ‎życzenia‎ ‎conajmniej‎ ‎do‎ ‎połowy XV1I1‎ ‎wieku. Aż‎ ‎do‎ ‎roku‎ ‎1734‎ ‎bardzo‎ ‎często‎ ‎(na‎ ‎22‎ ‎mapach)‎ ‎spotykaną‎ ‎jest‎ ‎nazwa‎ ‎Sandomiria,‎ ‎przyczem w‎ ‎4-ch‎ ‎wypadkach‎ ‎w‎ ‎drugiej‎ ‎połowie‎ ‎XVI‎ ‎w.‎ ‎mamy‎ ‎zbliżoną‎ ‎do‎ ‎niej‎ ‎nazwę‎ ‎Sendomiria.‎ ‎Najczęściej ze‎ ‎wszystkich‎ ‎(27‎ ‎razy)‎ ‎widzimy‎ ‎nazwę‎ ‎Sandomirz przy‎ ‎1‎ ‎wypadku‎ ‎Sendornirz.‎

‎Nazwa‎ ‎Sandomirz‎ ‎pojawia‎ ‎się‎ ‎w‎ ‎czasie‎ ‎od‎ ‎r.‎ ‎1630‎ ‎do‎ ‎r.‎ ‎1831,‎ ‎wielokrotnie‎ ‎przytem‎ ‎widzimy‎ ‎na‎ ‎tych‎ ‎samych‎ ‎mapach‎ ‎nazwę‎ ‎Sandomirz‎ ‎obok‎ ‎Sandomiria.‎ ‎W‎ ‎pojedynczych wypadkach‎ ‎(w‎ ‎okresie‎ ‎1650‎ ‎—‎ ‎1792‎ ‎x.)‎ ‎napotyka się‎ ‎też‎ ‎zbliżone‎ ‎do‎ ‎nazwy‎ ‎Sandomirz-.‎ ‎Sandomirs (3‎ ‎razy),‎ ‎Sendomirs‎ ‎(1‎ ‎razj,‎ ‎Sandomirsz‎ ‎(2‎ ‎razy), pozatem‎ ‎2‎ ‎razy‎ ‎mniej‎ ‎do‎ ‎niej‎ ‎podobne‎ ‎Sendomiers na‎ ‎jednej‎ ‎mapie‎ ‎z‎ ‎Sandomiria.‎ ‎Na‎ ‎mapie‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1750 widzimy‎ ‎niepodobną‎ ‎do‎ ‎innych‎ ‎o‎ ‎cudzoziemskim brzmieniu‎ ‎nazwę‎ ‎Sendonners.‎ ‎Na‎ ‎2-ch‎ ‎mapach‎ ‎Stanisława‎ ‎Sarnickiego‎ ‎z‎ ‎końca‎ ‎XVI‎ ‎w.‎ ‎są‎ ‎nazwy:‎ ‎Sedomierz‎ ‎i‎ ‎Sedomirz.‎ ‎Nazwy‎ ‎Sandomir‎ ‎spotyka‎ ‎się naogół‎ ‎na‎ ‎mapach‎ ‎w‎ ‎językach‎ ‎obcych.‎ ‎

W‎ ‎X‎ ‎VI‎ ‎wieku‎ ‎mamy‎ ‎tą‎ ‎nazwę‎ ‎w‎ ‎3‎ ‎wypadkach,‎ ‎a‎ ‎w‎ ‎czasie‎ ‎od roku‎ ‎1744‎ ‎do‎ ‎1855‎ ‎spotykamy‎ ‎ją‎ ‎10‎ ‎razy,‎ ‎wreszcie w‎ ‎XIX‎ ‎i‎ ‎XX‎ ‎wieku,‎ ‎jest‎ ‎ona‎ ‎stale‎ ‎używana‎ ‎w‎ ‎języ ku‎ ‎rosyjskim.‎ ‎Zbliżoną‎ ‎do‎ ‎Sandomir‎ ‎nazwę‎ ‎Sendomir‎ ‎widzimy‎ ‎w‎ ‎3‎ ‎wypadkach‎ ‎na‎ ‎początku‎ ‎i‎ ‎końcu XVIII‎ ‎wieku.‎

‎Współczesną‎ ‎nazwę‎ ‎Sandomierz,‎ ‎stale używaną‎ ‎w‎ ‎języku‎ ‎polskim‎ ‎w‎ ‎ciągu‎ ‎XIX‎ ‎i‎ ‎XX‎ ‎wieku,‎ ‎po‎ ‎raz‎ ‎pierwszy‎ ‎spotykamy‎ ‎na‎ ‎mapie‎ ‎z‎ ‎roku 1773.‎

‎Wreszcie‎ ‎na‎ ‎2-ch‎ ‎niemieckich‎ ‎mapach‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1796 mamy‎ ‎też‎ ‎—‎ ‎Sandomiersz. Zestawiając‎ ‎wyniki‎ ‎notowań‎ ‎nazw‎ ‎Sandomierza‎ ‎z‎ ‎map‎ ‎przedstawionych‎ ‎na‎ ‎wystawie‎ ‎stwierdzić należy,‎ ‎że‎ ‎poza‎ ‎współczesną‎ ‎nazwą‎ ‎Sandomierz‎ ‎wyraźną‎ ‎przewagę‎ ‎ponad‎ ‎innemi‎ ‎mają‎ ‎nazwy:‎ ‎polska Sandomirz‎ ‎i‎ ‎łacińska‎ ‎Sandomiria.

Zdawałoby‎ ‎się,‎ ‎że‎ ‎przegląd‎ ‎przedstawionych na‎ ‎omawianej‎ ‎wystawie‎ ‎map‎ ‎powinien‎ ‎wyjaśnić też‎ ‎dokładnie‎ ‎w‎ ‎jakiej‎ ‎odległości‎ ‎od‎ ‎Sandomierza znajdowało‎ ‎się‎ ‎ujście‎ ‎Sanu‎ ‎do‎ ‎Wisły‎ ‎w‎ ‎ciągu‎ ‎całe go‎ ‎szeregu‎ ‎stuleci‎ ‎i‎ ‎jakim‎ ‎zmianom‎ ‎ono‎ ‎ulegało."

(Kwiatkowski, Jan "Nazwy Sandomierza i San według dawnych map", 1934 r)

"W‎ ‎drugiej‎ ‎połowie‎ ‎XVIII‎ ‎wieku‎ ‎powstają‎ ‎co raz‎ ‎więcej‎ ‎szczegółowe‎ ‎i‎ ‎dokładne‎ ‎mapy‎ ‎i‎ ‎nie‎ ‎za chodzi‎ ‎już‎ ‎trudność‎ ‎ściślejszego‎ ‎według‎ ‎nich‎ ‎ustalenia‎ ‎gdzie‎ ‎mianowicie‎ ‎znajduje‎ ‎się‎ ‎ujście‎ ‎Sanu.‎ ‎Na jednej‎ ‎z‎ ‎takich‎ ‎map‎ ‎z‎ ‎r.‎ ‎1770‎ ‎(1‎ ‎:‎ ‎934000)‎ ‎widzimy, że‎ ‎już‎ ‎wówczas‎ ‎ujście‎ ‎znajduje‎ ‎się‎ ‎w‎ ‎obecnem‎ ‎swem położeniu,‎ ‎przyczem‎ ‎wskazany‎ ‎jest‎ ‎na‎ ‎niej‎ ‎też „Stary‎ ‎San”‎ ‎w‎ ‎kierunku‎ ‎dawnego‎ ‎koryta‎ ‎tej‎ ‎rzeki."

(Kwiatkowski, Jan "Nazwy Sandomierza i San według dawnych map", 1934 r)

Warto przemyśleć: Stary San i Stary Sącz

Piotr-246 · Gość

Państwo Sędomirza wspomniane przez Naruszewicza:

"Powrót ich był przez kraj Morduanów, dalej zaś idąc
powzięli wiadomość , iź jest państwo wielkiego Sędomirza,
to jest sąsiedzka Rusaków kraina. Ta wiadomość o Sędo-
mirzu jakimsiś , potomności acz nie bardzo późnej nie wiado-
ma, może być jeźli od tego mnicha co powracał, plotliwe nie
są doniesione powieści , że Polski Sędomirz jest jej płodem."

Piotr-236 · Gość

"Ród Sendomirów założył gród po dzisiejszemu pisany Sandomierz."
(nieznana kronika słowiańska)

Piotr-246 · Gość

Czytałem, że w rodzie Odrowążów popularne było imię Sąd. Miało to wyjaśnić pochodzenie nazwy Sędziszów (Małopolski).